Έχουν μείνει λίγες μόνο ημέρες πριν αδειάσουν εντελώς τα ταμεία και το αμερικανικό δημόσιο οδηγηθεί σε ένα ιστορικό default που θα προκαλέσει χάος στις αγορές και θα βάλει σε περιπέτειες την παγκόσμια οικονομία. Βλέποντας να μη βγαίνει λευκός καπνός από το Καπιτώλιο, όπου διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις για την αύξηση του ανώτατου ορίου δημοσίου χρέους των ΗΠΑ, τα χρηματιστήρια αρχίζουν να λαμβάνουν πιο σοβαρά υπόψη τον κίνδυνο να σημειωθεί μέσα στον Ιούνιο η πρώτη αθέτηση πληρωμών στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι αγορές δεν καταρρέουν, όμως είναι εμφανές ότι αυξάνεται η νευρικότητα, κάτι που αποδεικνύεται τόσο από το γεγονός ότι ο S&P 500 έχει χάσει περίπου 100 μονάδες σε δύο ημέρες, όσο και από τη χθεσινή εκτίναξη του δείκτη φόβου VIX σε ποσοστό άνω του 11%. Αν οι αγορές προεξοφλούσαν ακόμη κι ένα σύντομο ή προσωρινό default, είναι σίγουρο ότι θα κυριαρχούσε πανικός, καθώς οι σύμβουλοι του Τζο Μπάιντεν εκτιμούν ότι θα κόστιζε στην αμερικανική οικονομία έως και 500.000 θέσεις εργασίας. Ένα παρατεταμένο default θα βύθιζε το ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά 6% και θα είχε ως αποτέλεσμα να χαθούν περίπου 8,3 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, όσες χάθηκαν δηλαδή και κατά τη διάρκεια τη παγκόσμιας κρίσης του 2008.
Πόσο πιθανό είναι να χρεοκοπήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες; Η λογική λέει ότι το πολιτικό μπρα-ντε-φερ θα συνεχιστεί αλλά στο τέλος θα βρεθεί λύση για να αποτραπεί η αθέτηση πληρωμών. Οι αγορές ποντάρουν στο ότι κανείς και κυρίως ο Μπάιντεν, δεν θέλει να συνδέσει το όνομά του με την πρώτη χρεοκοπία των ΗΠΑ, όμως η κλεψύδρα αδειάζει.
Μέχρι στιγμής, οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις στο Capitol Hill οδηγούν σε αδιέξοδο. Το χάσμα μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων του Κογκρέσου και του Λευκού Οίκου, για το πως θα επιλυθεί το θέμα του δημοσίου χρέους, παραμένει αγεφύρωτο, με τους Ρεπουμπλικάνους να ζητούν άμεσα μαχαίρι στις δαπάνες και «κόφτη» δαπανών στους μελλοντικούς προϋπολογισμούς και τους Δημοκρατικούς να δέχονται το πάγωμα (και όχι τη μείωση) των δαπανών και μόνο για το 2024.
Η Αμερική έχει χτυπήσει το… ταβάνι των 31,4 τρισ. δολαρίων από τον Ιανουάριο και μέχρι σήμερα πληρώνει τις υποχρεώσεις της χωρίς να μπορεί να δανειστεί. Έχουν περάσει δώδεκα χρόνια από την τελευταία φορά που το θέμα του debt ceiling απασχόλησε σε τέτοιο βαθμό τις αγορές και ο κίνδυνος του default ήταν τόσο πραγματικός. Το καλοκαίρι του 2011, ο S&P 500 κατέγραψε πτώση περίπου 17% στον τελευταίο μήνα πριν βρεθεί λύση, καθώς επιτεύχθηκε συμφωνία δύο μόλις ημέρες πριν το default και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχασαν την κορυφαία αξιολόγηση ΑΑΑ.
Θα μπορούσε και σήμερα να ξεκινά μία περίοδος έντονης νευρικότητας στα χρηματιστήρια, μέχρι να επιλυθεί το ζήτημα. Η υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, έχει δηλώσει ότι η D-Day για τη χρεοκοπία των ΗΠΑ είναι η 1η Ιουνίου, δεν αποκλείεται ωστόσο το αμερικανικό δημόσιο να κερδίσει κάποιες μέρες. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου ανέφερε την περασμένη Παρασκευή ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν θα μπορεί να πληρώσει τις υποχρεώσεις της μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου. Σε κάθε περίπτωση το θέμα δεν μπορεί να πάει μακριά και θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία στο Κογκρέσο που θα επιτρέπει την αύξηση του ανώτατου ορίου έτσι ώστε να πληρωθούν τόκοι ομολόγων και άλλες υποχρεώσεις και να αποφευχθεί μία ιστορική χρεοκοπία που θα πυροδοτούσε απρόβλεπτες εξελίξεις.
Οι ρεπουμπλικάνοι διαπραγματευτές Γκάρετ Γκρέιβς και Πάτρικ Μακένρι, δήλωσαν χθες ότι το θέμα θα λυθεί όταν ο Τζο Μπάιντεν και ο Λευκός Οίκος καταλάβουν ότι πρέπει να μπει μαχαίρι στις δαπάνες. Αν δεν συμφωνήσει η κυβέρνηση να κόψει δραστικά τις δαπάνες μοιάζει αδύνατο να επιτευχθεί συμφωνία ακόμη και για προσωρινή αύξηση του ανώτατου ορίου.
