Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Luiz Inacio Lula da Silva από τη θέση του αφέτη έδωσε την περασμένη εβδομάδα το σύνθημα για την εκκίνηση των τελικών και επίσημων διαδικασιών για την αποδολαριοποίηση του παγκόσμιας οικονομίας, κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψής του στο Πεκίνο.
Μέχρι σήμερα υπήρχαν αποσπασματικές σχετικές κινήσεις ή δηλώσεις από πολλές κυβερνήσεις, με πιο πρόσφατη αυτήν του Γάλλου Προέδρου Emmanuel Macron κατά τη διάρκεια των πρόσφατων επαφών με την κινεζική ηγεσία με αντικείμενο τον πόλεμο στην Ουκρανία και την παραγγελία αεροσκαφών των κινεζικών αερομεταφορέων από την Airbus. Εκεί ο Γάλλος Πρόεδρος είχε αναφέρει πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να μειώσει την εξάρτησή της από το αμερικανικό δολάριο.
Είχαν προηγηθεί οι προσπάθειες της Κίνας, της Ρωσίας, της Βραζιλίας, της Μαλαισίας και άλλων χωρών να δομήσουν ένα σύστημα διατραπεζικών συναλλαγών και πληρωμών που θα μπορούσε να φιλοξενεί εκκαθαρίσεις συναλλαγών στα νομίσματα των αντισυμβαλλόμενων. Με σκοπό το ξεπέρασμα της «δολαριακής σκοπέλου».
Και η Ινδία από την πλευρά της έχει προχωρήσει στην πληρωμή του ρωσικού πετρελαίου με ινδικές ρουπίες και στην αποδοχή ρουβλιών για την πληρωμή των εξαγωγών της στη Ρωσία.
Ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος ανέφερε πως έφτασε η στιγμή για την υιοθέτηση ενός νέου νομίσματος που θα καλύπτει σε πρώτη φάση τις συναλλαγές ανάμεσα σε Βραζιλία, Ινδία, Κίνα, Ρωσία και Νότιο Αφρική. Και μάλιστα το project του κοινού νομίσματος έχει τον κωδικό 5R από τα αρχικά των νομισμάτων Brazilian Real, Indian Rupee, Chinese Renminbi, Russian Ruble και South African Rand.
To αμερικανικό δολάριο που έγινε «παγκόσμιο νόμισμα» μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο αντικαθιστώντας την Βρετανική Λίρα (British Pound), αποτελώντας σήμερα και το σημαντικότερο αποθεματικό νόμισμα, δέχεται για πρώτη φορά στην ιστορία του μια τόσο συντονισμένη επίθεση. Στη δε συμμαχία κατά του δολαρίου, ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν και χώρες όπως για παράδειγμα είναι η Σαουδική Αραβία που κυριαρχεί στο χώρο της εξόρυξης πετρελαίου και των «πετροδολαρίων», καθώς και η Τουρκία που παραδοσιακά ανήκει στο δυτικό οικονομικό μπλοκ.
Ας δούμε μερικές από τις κινήσεις στις οποίες προβαίνουν τελευταία οι αμφισβητίες της δύναμης του αμερικανικού δολαρίου.
Ο Πρόεδρος της Αργεντινής Alberto Fernandez, αφ’ ενός επιδιώκει να ενταχθεί στη συμμαχία των BRICS και αφ’ ετέρου προχωρά στην ενοποίηση του εθνικού του νομίσματος, με το νόμισμα της Βραζιλίας, όπως είχαμε αναλύσει στο άρθρο «O Λούλα και το κοινό νόμισμα της Λατινικής Αμερικής».
Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Lula da Silva, έχει αποδεχθεί να μετατρέψει τη χώρα του σε διάδρομο υποδοχής Κινεζικών, Ρωσικών και Ιρανικών επενδύσεων στο μαλακό υπογάστριο των ΗΠΑ, που είναι ο χώρος της Λατινικής Αμερικής. Ήδη μέσω της έκθεσης του Βραζιλιάνικου τραπεζικού συστήματος στην Κίνα, έχει αποδεχθεί την πληρωμή των εμπορικών συναλλαγών τους με την Κίνα σε κινεζικό γουάν (renminbi).
H Kίνα, εκμεταλλευόμενη το καθεστώς των αμερικανικών οικονομικών και εμπορικών κυρώσεων σε μια σειρά από χώρες, την αποβολή της Ρωσίας από το σύστημα διατραπεζικών πληρωμών SWIFT και το ξετύλιγμα του νέου δρόμου του μεταξιού (Belt and Road Initiative) επεκτείνει την οικονομική επιρροή της, μέσω της υιοθέτησης του γουάν σε αρκετές διμερείς συναλλαγές.
Η Ινδία, όπως προαναφέραμε, έχει ήδη υιοθετήσει στις διμερείς συναλλαγές της με τη Ρωσία, τις ρουπίες και τα ρούβλια, λαμβάνοντας αποστάσεις από το δολάριο. Ταυτόχρονα έχει συμφωνήσει με την Τεχεράνη να πληρώνει με ρουπίες τα φορτία Ιρανικού πετρελαίου που εισάγει.
Η κυβέρνηση του Ιράν είναι απολύτως πρόθυμη να υιοθετήσει οποιοδήποτε νόμισμα της επιτρέψει να παρακάμψει τις κυρώσεις της Δύσης. Διότι με αυτόν τον τρόπο θα συνεχίσει να αναπτύσσει απρόσκοπτα το πυρηνικό της πρόγραμμα και να χρηματοδοτεί τις παραστρατιωτικές οργανώσεις της Χαμάς και της Χεζμπολάχ.
Η Ρωσία, εναγκαλίζεται σε επικίνδυνο βαθμό και για την ίδια, κάθε τρόπο και μέθοδο που προτείνει η κυβέρνηση του Πεκίνου, εναντίον της πρωτοκαθεδρίας του αμερικανικού δολαρίου. Ήδη μέσα στο 2022 το 40% των εμπορικών συναλλαγών της Ρωσίας, εκκαθαρίστηκαν σε γουάν. Η Ρωσία έχει αποδεχθεί πλήρως την οικονομική υποταγή της στην Κίνα, στην προσπάθεια της να ξεφύγει από τον Αμερικανικό βρόχο.
Η πρόσφατη ένταξη του Πρίγκηπα της Σαουδικής Αραβίας Mohammed bin Salman, στο αντιαμερικανικό μπλοκ και η αντικατάσταση των «πετροδολαρίων» με «πετρογουάν», δεν μπορούν παρά να αποτελούν αποδείξεις για μια σημαντική αλλαγή στάσης. Οι δε πολιτικές κινήσεις του Πεκίνου να διαμεσολαβήσει ανάμεσα σε Σαουδική Αραβία και Ιράν, δείχνουν το βάθος των νέων γεωπολιτικών συμμαχιών που κτίζονται.
Ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Ramaphosa, που κατέχει και τη θέση της προεδρίας των BRICS, προωθεί την ένταξη μιας σειράς από αφρικανικές χώρες στη συμμαχία ων BRICS, σαν απάντηση στην καταπίεση και την εκμετάλλευση που έχει υποστεί η αφρικανική ήπειρος από τους Δυτικούς. Ήδη μεγάλο μέρος των συναλλαγών της χώρας του με την Κίνα, εκκαθαρίζονται σε γουάν.
Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε και τον Γάλλο Πρόεδρο που στην πρόσφατη επίσκεψή του στο Πεκίνο, στάθηκε κριτικά απέναντι στην οικονομική πολιτική των ΗΠΑ. Ο στόχος της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης από τις ΗΠΑ κατέχει υψηλή θέση στη Γαλλική ατζέντα. Την ίδια στιγμή που μαζί με τον Γερμανό Καγκελάριο, ο Γάλλος Πρόεδρος επιβεβαίωσε τη βούληση τους για τη διατήρηση των βιομηχανικών και εμπορικών δεσμών με την Κίνα.
