Ο δείκτης των εταιρειών που κρατούν στα χέρια τους το μέλλον, ο τεχνολογικός Nasdaq, ολοκλήρωσε το καλύτερο πρώτο εξάμηνο έτους εδώ και περίπου 40 χρόνια, με κέρδη 31,7%, ενώ ο S&P, που θεωρείται δείκτης-καθρέφτης της παγκόσμιας οικονομίας έκλεισε το ίδιο διάστημα με άνοδο 15,9%. Και οι δύο δείκτες κινήθηκαν ανοδικά για τέταρτο διαδοχικό μήνα. Η μανία με την τεχνητή νοημοσύνη είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό σημείο του εντυπωσιακού χρηματιστηριακού ράλι και αντανακλάται στο +189% που έχει «γράψει» η μετοχή της Nvidia φέτος.
Υπό… φυσιολογικές συνθήκες οι επιδόσεις των παγκόσμιων αγορών θα προκαλούσαν ευφορία, όμως οι αναλυτές είναι ιδιαίτερα σκεπτικοί. Παρά τα ισχυρά κέρδη, πολλοί είναι αυτοί που αναμένουν μεταβλητότητα στο δεύτερο μισό του έτους και σημαντικές κινήσεις κατοχύρωσης κερδών από όσους είχαν την τύχη ή την οξυδέρκεια να «διαβάσουν» σωστά τα δεδομένα και να επωφεληθούν από το ράλι. Η διόρθωση, ωστόσο, δεν είναι η μεγαλύτερη πηγή ανησυχιών για τους ειδικούς.
Παρατεταμένη ύφεση ή πολυετής στασιμότητα, κρίση χρέους, πληθωρισμός. Αυτοί είναι οι τρεις κίνδυνοι που απειλούν να εγκλωβίσουν τις παγκόσμιες αγορές σε μία κατάσταση που θα θυμίζει κινούμενη άμμο, καθώς το επενδυτικό ενδιαφέρον θα εξασθενεί αργά και βασανιστικά. Σήμερα, οι αγορές έχουν μεν ανακάμψει από τα χαμηλά του Σεπτεμβρίου 2022, επιστρέφοντας στα επίπεδα του Μαρτίου 2022, αλλά απέχουν από τα ιστορικά τους υψηλά.
Αν επιβεβαιωθεί το σενάριο της παρατεταμένης ύφεσης, τότε υπάρχει ο κίνδυνος παραμονής σε ένα εύρος διακύμανσης με ταβάνι τα σημερινά επίπεδα και πυθμένα 5 με 10 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα, σύμφωνα με τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών. Πώς μπορεί να συμβεί αυτό; Η Fed σταμάτησε τις αυξήσεις επιτοκίων τον Ιούνιο αλλά η ρητορική που χρησιμοποιούν οι αξιωματούχοι της δείχνει ότι έρχονται νέες αυξήσεις μέσα στο έτος, ενώ νέες αυξήσεις προμηνύουν και τα στελέχη της ΕΚΤ. Υπάρχει λοιπόν ο κίνδυνος οι κεντρικές τράπεζες να το… παρακάνουν.
Αν συνεχιστούν οι αυξήσεις των επιτοκίων ενώ οι μετρήσεις δείχνουν ότι ο πληθωρισμός σε ΗΠΑ και Ευρώπη υποχωρεί και μάλιστα περισσότερο από το αναμενόμενο, τότε είναι πολύ πιθανό οι κεντρικές τράπεζες να προκαλέσουν μία αχρείαστη ύφεση για να σκοτώσουν ένα θηρίο που ήδη βρίσκεται υπό έλεγχο. Η ΕΚΤ θεωρείται δεδομένο ότι θα αυξήσει ξανά τα επιτόκια τον Ιούλιο και είναι πολύ πιθανό να δούμε νέα αύξηση τον Σεπτέμβριο, που ίσως δεν είναι η τελευταία, ενώ η Fed εκτιμάται ότι θα προχωρήσει σε δύο νέες αυξήσεις μέσα στο έτος.
Με βάση τις εκτιμήσεις των κεντρικών τραπεζών για τον πληθωρισμό, το φαινόμενο μπορεί να εξασθενεί αλλά δύσκολα θα υποχωρήσει στο στόχο του 2% μέσα στην επόμενη διετία και γι’ αυτό χρειάζεται περαιτέρω δράση. Επομένως, το καλύτερο σενάριο σήμερα για τις αγορές είναι να επιβεβαιωθεί αυτό που μέχρι πρότινος θεωρούσαμε ως αρνητικό σενάριο, ήτοι μία ανώμαλη προσγείωση της οικονομίας, επιτυγχάνοντας την πτώση του πληθωρισμού μέσω ήπιας ύφεσης.
Το βασικό σενάριο, ωστόσο, τείνει να γίνει αυτό που προβλέπει την ανάγκη μιας παρατεταμένης ύφεσης για να υποχωρήσει ο πληθωρισμός στο 2%, μετά όμως από μία περίοδο αυξημένης χρηματοπιστωτικής αστάθειας η οποία εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους.
Ας μείνουμε σε αυτά, γιατί όπως πάντα υπάρχουν και τα εντελώς καταστροφικά σενάρια, όπως αυτά που κάνει κατά καιρούς ο Νουριέλ Ρουμπίνι και κάνουν λόγο για… τυφώνες και τροπικές καταιγίδες στις αγορές. Μία μικρής διάρκειας και έστω βαθύτερη ύφεση είναι καλύτερο σενάριο από μία παρατεταμένη περίοδο οικονομικής στασιμότητας για τις αγορές.
