Την στρατηγική και την στόχευση της νέα τουρκικής κυβέρνησης προσπαθεί να αναλύσει το CNN, ερμηνεύοντας τις επιλογές του Ερντογάν για την σύνθεση του νέου υπουργικού συμβουλίου.
Στο μικροσκόπιο του μέσου μπαίνουν ο νέος «τσάρος» της οικονομίας, Μεχμέτ Σιμσέκ, ο νέος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, καθώς και ο νέος υπουργός Εσωτερικών, Αλί Ερλικαγιά.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε το νέο υπουργικό συμβούλιο μετά την επανεκλογή του το περασμένο Σαββατοκύριακο, κάνοντας λόγο για μια νέα «περίοδο δόξας» της τουρκικής δημοκρατίας.
Οι διορισμοί των υπουργών από πλευράς του υποδεικνύουν μια επιστροφή στην οικονομική ορθοδοξία, ενώ στόχος είναι η διατήρηση σταθερής πορείας στην εξωτερική πολιτική, τη στιγμή που ο Ερντογάν οδεύει για την τρίτη δεκαετία της παραμονής του στην εξουσία, αναφέρει αρχικά το CNN.
Επιστροφή στην «οικονομική ορθοδοξία»
Στο οικονομικό μέτωπο, η επιστροφή του Μεχμέτ Σιμσέκ στη θέση του υπουργού Οικονομικών -μια θέση που κατείχε στο παρελθόν μεταξύ 2009 και 2015 προτού γίνει αναπληρωτής πρωθυπουργός του Ερντογάν- αναμενόταν με ανυπομονησία στους επιχειρηματικούς κύκλους σε εσωτερικό και εξωτερικό.
Όταν ο προκάτοχος του Σιμσέκ, ο Νουρεντίν Νεμπάτι, παρέδωσε επίσημα το χαρτοφυλάκιό του την Κυριακή, τα μικρόφωνα έπιασαν έναν αναστεναγμό ανακούφισης από τον ίδιο. Αυτό δεν ήταν έκπληξη δεδομένης της κατάστασης της τουρκικής οικονομίας.
Οι ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν τα τελευταία χρόνια έχουν οδηγήσει σε κρίση κόστους ζωής και σε μια κατακόρυφη πτώση της τουρκικής λίρας. Οι προσπάθειες υπεράσπισης του ταλαιπωρημένου νομίσματος είχαν ως αποτέλεσμα τα αποθεματικά της τουρκικής κεντρικής τράπεζας να πέσουν σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ. Η λίρα σημείωσε βουτιά 7% την Τετάρτη, φθάνοντας στα 22,98 έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, ανέφερε το Reuters. Αυτό είναι που έχει να αντιμετωπίσει ο Σιμσέκ καθώς αναλαμβάνει τα καθήκοντά του.
«Η διαφάνεια, η συνέπεια, η προβλεψιμότητα και η συμμόρφωση με τους διεθνείς κανόνες θα είναι οι βασικές μας αρχές για την επίτευξη αυτού του στόχου κατά την προσεχή περίοδο», δήλωσε ο Σιμσέκ στην πρώτη του ομιλία μετά τον διορισμό του στη θέση αυτή. «Η Τουρκία δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιστρέψει σε μια ορθολογική βάση. Μια βασισμένη σε κανόνες, προβλέψιμη τουρκική οικονομία θα είναι το κλειδί για την επίτευξη της επιθυμητής ευημερίας».
Με αυτό το μήνυμα ο Σιμσέκ μπορεί να καταφέρει να πείσει τους ξένους επενδυτές και να ενσταλάξει αρκετή ελπίδα στο εσωτερικό για να κρατήσει την οικονομία της G20 όρθια.
Αλλά η πραγματική δύσκολη μάχη του μπορεί να είναι να πείσει τον ίδιο τον Ερντογάν. Ενώ ο Σιμσέκ θα είναι πιθανότατα ο κύριος αρχιτέκτονας μιας νέας οικονομικής πολιτικής, οι άλλοι διορισμοί του προέδρου υποδηλώνουν ότι μπορεί να αξιοποιεί διαφορετικά οικονομικά οράματα, σύμφωνα με τον Μεχμέτ Τσελίκ, συντονιστή σύνταξης της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Daily Sabah. Ο αντιπρόεδρος Τσεβντέτ Γιλμάζ είναι γραφειοκράτης καριέρας και οικονομολόγος και ο υπουργός Εμπορίου Ομέρ Μπολάτ προέρχεται από επιχειρηματικό υπόβαθρο. «Οι επιλογές ήταν στρατηγικές, ώστε να υπάρξει μια νέα ισορροπία», δήλωσε ο Τσελίκ στο CNN.
Στη διεθνή σκηνή, η Τουρκία έχει αναπτύξει μια μυϊκή πολιτική που εφαρμόζεται μέσω των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας μαζί με τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες έχουν επεκτείνει την εμβέλειά της σε περιφερειακό επίπεδο και έχουν χαράξει μια ανεξάρτητη πορεία για το μέλος του ΝΑΤΟ. Από αυτή την άποψη, η συνέχεια είναι πιθανή.
Σκιώδης διπλωμάτης
Ο νέος υπουργός Εξωτερικών είναι γνωστή φιγούρα στους Τούρκους και στους διεθνείς παράγοντες που έχουν διαπραγματευτεί με την Τουρκία το τελευταίο διάστημα. Ο Χακάν Φιντάν, ο οποίος είχε διατελέσει επικεφαλής της Τουρκικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΜΙΤ) από το 2010, έχει βρεθεί σε κάθε δωμάτιο και σε κάθε συζήτηση που ήταν κομβική για την τουρκική εξωτερική πολιτική τα τελευταία χρόνια. Είναι πάντα παρών αλλά σπάνια ακούγεται - ένας σκιώδης διπλωμάτης στο οπλοστάσιο της εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν που έχει χαρτογραφήσει τα δύσκολα νερά στη Συρία, τη Λιβύη και όχι μόνο.
Ο Φιντάν διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση και την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής μαζί με τον πρώην επικεφαλής εκπρόσωπο και de facto σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Ιμπραήμ Καλίν, ο οποίος τώρα έχει αναλάβει την παλιά του θέση ως επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών.
«Θα συνεχίσω να βελτιώνω το όραμα της εθνικής μας εξωτερικής πολιτικής, το οποίο βασίζεται στην κυρίαρχη βούληση του λαού μας και στην ανεξαρτησία του κράτους μας από όλες τις σφαίρες επιρροής», δήλωσε ο Φιντάν στην τελετή παράδοσης-παραλαβής.
Η εξωτερική πολιτική της Άγκυρας, όπως περιγράφει το CNN, την έχει θέσει σε πορεία σύγκρουσης με γείτονες, συμμάχους και εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, με την οποία έχει τεταμένες σχέσεις στην ανατολική Μεσόγειο, και με δυτικές χώρες, λόγω της θεωρούμενης απειλής από τις κουρδικές ομάδες που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ στη βόρεια Συρία.
«Υπάρχει μια προθυμία από την Τουρκία να κατεβάσει (την) άμυνά της όταν πρόκειται για τη Δύση», είπε. «Αλλά όταν η Δύση τα παίρνει όλα και δεν δίνει τίποτα, η Τουρκία δεν θέλει να συμβιβαστεί με αυτό... Θα συνεχίσει να πατάει πόδι και να αντιστέκεται στο να της υπαγορεύουν», δήλωσε ο Τσελίκ.
Αυτές οι τεταμένες σχέσεις δεν θα είναι εύκολο να επιδιορθωθούν, αλλά ο Φιντάν υπήρξε αριστοτέχνης στον προηγούμενο ρόλο του ως κατάσκοπος στην εξεύρεση τρόπων διαπραγμάτευσης για την επίτευξη λύσεων στις δύσκολες σχέσεις. Έχει παρέμβει για να επιδιορθώσει τους φθαρμένους δεσμούς με τα αραβικά κράτη του Κόλπου και υπήρξε κινητήρια δύναμη πίσω από την αργή προσέγγιση μεταξύ Δαμασκού και Άγκυρας. Ο σκιώδης διπλωμάτης εισέρχεται τώρα σε μια εποχή όπου είναι η κύρια φωνή της Τουρκίας στο εξωτερικό.
Όλα τα μάτια θα είναι στραμμένα πάνω του καθώς θα πλοηγείται στην προσπάθεια της Σουηδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Ενώ οι ΗΠΑ και τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ έχουν βιαστεί να δεχτούν τη σκανδιναβική χώρα, η Τουρκία έχει καθυστερήσει την ένταξη λόγω του ότι, σύμφωνα με την Άγκυρα, η Σουηδία φιλοξενεί το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο είναι παράνομο στην Τουρκία, την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Η Σουηδία αναγνώρισε ότι οι δραστηριότητες της ομάδας στη χώρα ήταν "εκτεταμένες" και «μεγαλύτερο πρόβλημα από ό,τι είχαμε συνειδητοποιήσει».
Ο πιο ήπιος υπουργός Εσωτερικών
Στο υπουργείο Εσωτερικών, ο Σουλεϊμάν Σοϊλού, ένας σκληρός άντρας που αυτοαποκαλείται σκληρός, αντικαθίσταται από τον γραφειοκράτη καριέρας και πρώην κυβερνήτη της Κωνσταντινούπολης Αλί Ερλικαγιά. Το χαρτοφυλάκιό του είναι ένα από τα μεγαλύτερα της χώρας. Οι κύριοι τομείς στους οποίους θα επικεντρωθεί ο Yerlikaya θα είναι η συνεχιζόμενη αντιμετώπιση του σεισμού που σκότωσε περισσότερους από 50.000 ανθρώπους στη νότια Τουρκία, τα 3,5 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες στη χώρα και οι συνεχιζόμενες αντιτρομοκρατικές προσπάθειες κατά του PKK.
Ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας, ο οποίος έχει ευρεία υποστήριξη σε όλο το πολιτικό φάσμα της Τουρκίας, είναι πιθανό να παραμείνει ο ίδιος, αλλά ο τόνος του υπουργείου είναι πιθανό να αλλάξει, σύμφωνα με τον Τσελίκ. Ο Yerlikaya είναι ένας πιο ήπιος πολιτικός που διοικεί αθόρυβα την Κωνσταντινούπολη από το 2018 και είναι απίθανο να μιμηθεί το σκληρό ρητορικό ύφος του Soylu. Μια αλλαγή στον τόνο μπορεί να χρησιμεύσει για να γεφυρωθεί μέρος του κοινωνικού χάσματος που μαστίζει την Τουρκία τα τελευταία χρόνια.
Τα απερχόμενα μέλη του υπουργικού συμβουλίου απέχουν, ωστόσο, πολύ από το να αποσυρθούν. Ο Σοϊλού, ο πρώην υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου είναι όλοι νομοθέτες του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AK) του Ερντογάν. Μόλις ορκίστηκαν για τη νέα τους θητεία στο κοινοβούλιο, αναδεικνύοντας την τεράστια δύναμη του κόμματος εκεί. Οι φωνές τους θα αντηχούν πιθανότατα πιο δυνατά από εκείνες των βουλευτών της αντιπολίτευσης, οι οποίοι τώρα θα αντιμετωπίσουν ακόμη πιο δύσκολο χρόνο για να πείσουν τους ψηφοφόρους για τα κότσια τους στο νομοθετικό σώμα.
Συνολικά, το νέο υπουργικό συμβούλιο αποτελεί μια απόκλιση από τους πολιτικούς διορισμούς που καθόρισαν την εποχή στην Τουρκία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2015, αντλώντας αντ' αυτού από μια ισχυρή δεξαμενή τεχνοκρατών.
Καθώς ο Ερντογάν οδηγεί την τουρκική δημοκρατία στον δεύτερο αιώνα της, φαίνεται να εφαρμόζει μια προσέγγιση επιστροφής στα βασικά. Με την κοινωνική πόλωση σε ιστορικό υψηλό, την οικονομία σε κρίση και μια περιοχή που βρίθει δυσκολιών, το υπουργικό συμβούλιο έχει τη δυνατότητα να επαναφέρει κάποια οικονομικά λάθη των προηγούμενων ετών, κρατώντας παράλληλα τη γραμμή στην εξωτερική πολιτική. Αλλά πολλά θα εξαρτηθούν από το τι θέλει ο Ερντογάν, διότι στην Τουρκία, η ευθύνη σταματά σε αυτόν.
Πηγή: CNN
