Οι Έλληνες γνωρίζουν ελάχιστα τη λειτουργία της λεγόμενης απλής –στην πραγματικότητα εξαιρετικά σύνθετης– αναλογικής: Στις 67 εκλογικές αναμετρήσεις που έχουν διεξαχθεί από συστάσεως του ελληνικού κράτους – οι 35 τα τελευταία 100 χρόνια, δηλαδή από το 1923, και οι 32 νωρίτερα- ολοσχερώς ή σχεδόν ολοσχερώς αναλογικό εκλογικό σύστημα έχει εφαρμοστεί στη χώρα μας μόνο οκτώ φορές: στις εκλογές του 1926, του 1932, του 1936, του 1946, του 1950, στις δύο του 1989 και σε αυτές του 1990… Επίσης, δε, οι Έλληνες δεν γνωρίζουν ιστορία.
Γι’ αυτό και εκθειάζουν το συγκεκριμένο εκλογικό σύστημα (του οποίου πολλές φορές έχω καταγράψει τις δυνητικές παρενέργειες και τις τραγελαφικές δυσλειτουργίες, τόσο παρ’ ημίν όσο και διεθνώς, γι’ αυτό δεν πρόκειται να επανέλθω εδώ).
Αφήνοντας όμως κατά μέρος τόσο τη θεωρητική όσο και την ιστορική συζήτηση, στη σημερινή συγκυρία -και εφόσον το εκλογικό αποτέλεσμα κινείτο πολύ κοντά στις δημοσκοπικές προβλέψεις- τι θα μπορούσε να προκύψει από τις επικείμενες «αναλογικές εκλογές»;
Ας υποθέσουμε πως η κάλπη δίνει τα εξής, απολύτως συμβατά προς τις εκτιμήσεις των δημοσκόπων, αποτελέσματα: ΝΔ, 35,5%, 120 έδρες, ΣΥΡΙΖΑ 29,5% 100 έδρες, ΠΑΣΟΚ 10,5% 34 έδρες, ΚΚΕ 6,8% 22 έδρες και Βαρουφάκης-Βελόπουλος, από 3,8% και από 12 βουλευτές έκαστος. Σε τι κυβερνητικό σχήμα θα μπορούσαμε να φτάσουμε;
Θεωρητικώς βέβαια θα ήταν δυνατόν, ίσως και λογικό –για να μην επαναληφθούν οι εκλογές, αλλά και για να παραχθεί κυβερνητικό σχήμα ευρύτερης πολιτικής νομιμοποίησης– να οδηγηθούμε σε συγκυβέρνηση Μητσοτάκη-Ανδρουλάκη. Η αμοιβαία απέχθεια ωστόσο των δύο πολιτικών και η δηλωμένη βούληση του δεύτερου να στείλει φυλακή τον πρώτο λόγω των υποκλοπών, καθιστά εξαιρετικά απίθανο αυτό το πολιτικά λογικό σενάριο.
Είναι λοιπόν αναπόφευκτη η επανάκληση του λαού στις κάλπες; Δεν το θεωρώ δεδομένο, γιατί τέσσερις τουλάχιστον πολιτικοί αρχηγοί έχουν συμφέρον να αποτρέψουν πάση θυσία κάτι τέτοιο: Βαρουφάκης και Βελόπουλος στη νέα αναμέτρηση, με εκλογικό σύστημα τελείως διαφορετικής λογικής, θα έμεναν εκτός Βουλής (Ο μέγας πολιτικός επιστήμονας Μωρίς Ντυβερζέ έλεγε πως ένα αναλογικό σύστημα, πριν καθορίσει την κατανομή των εδρών, καθορίζει τη διασπορά των ψήφων…)
Ο Ανδρουλάκης, από την πλευρά του, θα μπορούσε να δει σε τέτοιο βαθμό μειούμενα τα εκλογικά ποσοστά του, ώστε η επιβίωσή του στην κομματική ηγεσία να μην είναι πλέον δεδομένη, παρά την πρόσφατη εσωκομματική του νομιμοποίηση… Ενώ βέβαια και ο Τσίπρας θα έβλεπε παραπεμπόμενη σε ένα απώτερο και αμφίβολο μέλλον τη φιλοδοξία του για επάνοδο στο πρωθυπουργικό αξίωμα. Δια ταύτα;
Μια συγκυβέρνηση Τσίπρα-Ανδρουλάκη-Βαρουφάκη –την οποία σήμερα ασφαλώς πολλοί εξορκίζουν, αύριο όμως θα είναι μια άλλη μέρα, αφού όπως έλεγε ο Μιττεράν προ των εκλογών και μετά τις εκλογές μεσολαβεί κάτι που αλλάζει τα πάντα, δηλαδή οι εκλογές– θα συνάθροιζε, στο υποθετικό αλλά όχι απίθανο σενάριο που προαναφέραμε, 146 θετικές ψήφους, όσοι δηλαδή οι βουλευτές των τριών κομματικών συνιστωσών της.
Καταψηφιζόμενη δε, από ΝΔ και ΚΚΕ, εναντίον της θα είχε μόνο 142. Με τους 12 του Βελόπουλου να κάνουν αποχή προς χάριν της κομματικής επιβίωσης, κατά το Σύνταγμα, άρθρο 84&6, η κυβέρνηση αυτή θα έπαιρνε ψήφο εμπιστοσύνης! (Θυμίζω τη δήλωση Βελόπουλου στην τηλεμαχία για ανάγκη σύγκλισης των δύο τριπτύχων «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» και «ψωμί-παιδεία-ελευθερία»).
Προφανώς, δεν πρόκειται για σενάριο εξαιρετικά πιθανό, δεδομένων τόσο των δηλώσεων όσο και των χαρακτηρολογικών δυσκαμψιών Βαρουφάκη και Ανδρουλάκη. Αν όμως ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός έλεγε «οι καμπάνες πληρωμένες κάνουνε σα βουρλισμένες», πολιτικοί που έχουν υπαρξιακό πρόβλημα, πραγματικό πρόβλημα επιβίωσης, είναι βέβαιο πως θα μπορούσαν να κάνουν μεγαλύτερες «υπερβάσεις» και από –τους εμφορούμενους από τον πλέον ιδιαίτερο ζήλο– ιδιοτελείς κωδωνοκρούστες…
Πρόκειται για ένα σενάριο το οποίο, αν για κάποιους –πρώτον τον Ζουράρι, που ρητά το ζήτησε– ίσως είναι λυτρωτικό και σωτήριο, για άλλους όμως ακούγεται σαν εφιάλτης…
