Το βράδυ της Παρασκευής έγινε το προτελευταίο βήμα πριν την επιστροφή της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα. Ο οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας S&P κράτησε μεν την αξιολόγησή μας ένα σκαλοπάτι πριν το «investment grade» αλλά άλλαξε τις προοπτικές από σταθερές σε θετικές.
Θα ήταν ακόμα καλύτερα αν ο αμερικανικός οίκος είχε κάνει και το τελευταίο βήμα αλλά δεν ήταν και τόσο λογικό να το κάνει αυτή την χρονική στιγμή και δεν ήταν στην πραγματικότητα κάτι αναμενόμενο. Όχι τόσο γιατί δεν πληρούνται οι ουσιαστικές προϋποθέσεις αλλά γιατί (τουλάχιστον έτσι πιθανολογούμε εμείς) οι αναλυτές του S&P θα προτιμούσαν να προχωρήσουν σε αυτό όταν είναι σίγουροι πως θα υπάρχει η θέληση και η δέσμευση για την συνέχιση της οικονομικής πολιτικής και την διεύρυνση του μεταρρυθμιστικού έργου που έχουν ήδη φέρει την χώρα στο κατώφλι της επενδυτικής βαθμίδας.
Όσο αφορά στις ουσιαστικές προϋποθέσεις, την κατάσταση περιέγραψε με εξαιρετικό τρόπο ο Μάνος Χατζηδάκης λίγες ώρες πριν μάθουμε την απόφαση της S&P (Η επενδυτική βαθμίδα της καθημερινότητάς μας| Liberal.gr). Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως οι αναλυτές του οίκου αξιολόγησης δεν πρόσθεσαν και πολλά στην περιγραφή της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας και των επιδόσεών της.
Όμως, άλλο είναι να ξέρουμε εμείς το που βρισκόμαστε και άλλο να μας επιβεβαιώνουν οι πλέον αρμόδιοι παγκοσμίως πως οι επιδόσεις της οικονομίας μας είναι από τις καλύτερες στον κόσμο, πως το 2023 θα επιτευχθεί με άνεση ικανό πρωτογενές πλεόνασμα στον κρατικό προϋπολογισμό και πως ο λόγος του δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ θα μειωθεί σημαντικά μέσα στην χρονιά. Ούτε είναι λίγο να ακούμε πόσο έχει προχωρήσει η εξυγίανση των τραπεζών.
Κάτω από αυτό το πρίσμα, η αναβάθμιση των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας από τον μεγάλο αμερικανικό οίκο είναι μία πολύ θετική εξέλιξη για το Χρηματιστήριο Αθηνών, τις εισηγμένες εταιρείες και τους μετόχους τους.
Στην ουσία μας λέει πως η ανοδική κίνηση του γενικού δείκτη δεν συνιστά υπερβολή, αφού τα εξαιρετικά αποτελέσματα μεγάλου αριθμού εισηγμένων εταιρειών στηρίζονται πλέον από την καλή κατάσταση της οικονομίας της χώρας και την οικονομική πολιτική της, κάτι που αρκετές φορές στο παρελθόν δεν ήταν καθόλου δεδομένο.
Κάποιος θα μπορούσε να πει πως αυτή η «ψήφος εμπιστοσύνης» προς την χώρα μας θα αποτελέσει άμεσο καταλύτη για την περαιτέρω άνοδο των τιμών και των αποτιμήσεων στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Είναι αλήθεια πως δεν μπορούμε να αποκλείσουμε αυτή την πιθανότητα, αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Μπορεί να πληρούνται οι περισσότερες προϋποθέσεις για υψηλότερες αποτιμήσεις των μετοχών της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς αλλά υπάρχουν τρεις παράγοντες που προς το παρόν λειτουργούν σαν τροχοπέδη στην πορεία υπέρβασης των 1.140 – 1.150 μονάδων όπου είχε σταματήσει η μεγάλη ανοδική πορεία του γενικού δείκτη από τον περσινό Δεκέμβριο μέχρι την πρώτη μέρα του Μαρτίου.
Οι δύο έχουν σχέση με το διεθνές περιβάλλον και ο τρίτος με τα εσωτερικά μας πράγματα. Ο πρώτος είναι η αναταραχή στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα που εκδηλώθηκε την δεύτερη εβδομάδα του Μαρτίου. Παρά το γεγονός πως η κατάσταση έχει ηρεμήσει κατά πολύ σε σχέση με εκείνες τις μέρες, οι τιμές των μετοχών των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι αυτές τις μέρες αρκετά πιο κάτω από εκεί που βρισκόντουσαν στις αρχές του Μαρτίου.
Αυτό σημαίνει πως δεν είναι τόσο εύκολο για τις μετοχές των ελληνικών τραπεζών να ξεφύγουν πολύ ανοδικά, καθώς οι συγκρίσεις με τις ευρωπαϊκές παίζουν σημαντικό ρόλο στις κινήσεις των μεγάλων ξένων θεσμικών επενδυτών. Ο δεύτερος παράγων, εισαγόμενος και αυτός, έχει να κάνει με την γενικότερη αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία του πληθωρισμού, τις αυξήσεις των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες και την επίδρασή του στην οικονομία και τις επιδόσεις των επιχειρήσεων.
Όσο υπάρχουν ανησυχίες για πιθανή διολίσθηση της οικονομίας σε κατάσταση ύφεσης, κυρίως στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη, οι διεθνείς επενδυτές θα τηρούν επιφυλακτική στάση απέναντι και σε αγορές όπως η ελληνική, όσο καλές και να είναι οι προοπτικές της.
Ο τρίτος παράγων έχει σχέση μόνο με εμάς και είναι ασφαλώς το γεγονός πως σε λιγότερο από έναν μήνα από τώρα θα διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές στην χώρα μας, με σημαντική πιθανότητα διενέργειας και δεύτερης αναμέτρησης προς τις αρχές του Ιουλίου. Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά σχετικά με αυτό.
Αρκεί να παρατηρήσουμε πως οι αναλυτές του οίκου αξιολόγησης S&P ανέφεραν στην έκθεση με την οποία αναβάθμισαν σε θετικές τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας πόσο σημαντικό ρόλο θα παίξει η πολιτική της κυβέρνησης που θα προκύψει από τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές.
Ειδικά σε δύο τομείς: σε αυτόν της δημοσιονομικής πολιτικής από την οποία θα φανεί αν η χώρα μας θα συνεχίσει να πορεύεται σε περιβάλλον δημοσιονομικής σταθερότητας και σε αυτόν της πολιτικής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από την οποία θα κριθεί το πόσο αποτελεσματικά θα μπορέσει η χώρα να χρησιμοποιήσει τα σημαντικά κεφάλαια του ευρωπαϊκού ταμείου Ανάκαμψης.
Το γεγονός πως η ανοδική αναθεώρηση των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας συνέπεσε με την επίσημη προκήρυξη των εκλογών σημαίνει πως από την Δευτέρα οι επενδυτές, Έλληνες και ξένοι, θα βλέπουν από την μία μεριά το τι έχει πετύχει η χώρα μας και οι εισηγμένες εταιρείες και θα προσπαθούν από την άλλη να μαντέψουν αν οι πολίτες θα εκλέξουν μία κυβέρνηση που θα είναι βέβαιο πως θα θελήσει να συνεχίσει την πορεία των τελευταίων ετών ή θα θελήσουν να δοκιμάσουν κάτι άλλο.
Δεν ξέρουμε φυσικά πότε θα έρθει η οριστική απάντηση σε αυτό το ερώτημα, την 21 Μαΐου, στις αρχές Ιουλίου ή κάποια στιγμή αργότερα. Σίγουρα όμως θα έχουμε κάποιες σχετικές ενδείξεις καθ’ όλη την πορεία προς τις εκλογές, μέσω των δημοσκοπήσεων που από εδώ και μετά θα αντιμετωπίζονται πολύ πιο σοβαρά από τους επενδυτές.
Όσο πιο πιθανή δείχνουν οι δημοσκοπήσεις την επανεκλογή της παρούσας κυβέρνησης, τόσο μεγαλύτερες θα είναι και οι πιθανότητες να δούμε το Χρηματιστήριο της Αθήνας να κάνει ένα ανοδικό άλμα και να ξεπεράσει τις 1.140 με 1.150 μονάδες.
Αν μάλιστα τέτοιου τύπου δημοσκοπικές ενδείξεις συνδυαστούν με καλό διεθνές χρηματιστηριακό κλίμα και υποχώρηση των ανησυχιών για τις τράπεζες, τότε δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μία ισχυρή ανοδική διάσπαση αυτού του επιπέδου.
Από την άλλη μεριά, δεν χρειάζεται να πούμε πως αν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν το αντίθετο τότε θα είναι πολύ δύσκολο να εκδηλωθεί τέτοια ανοδική κίνηση, για να μην πούμε πως μάλλον θα εκδηλωθεί καθοδική.
Ανεξάρτητα όμως από τις εκτιμήσεις που θα γίνονται στον δρόμο προς τις εκλογές με βάση τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, το αν το ελληνικό χρηματιστήριο θα καταφέρει να ανοίξει για τα καλά την πόρτα που ξεκλείδωσε η ανοδική αναθεώρηση των προοπτικών της οικονομίας από τον οίκο S&P θα εξαρτηθεί τελικά από το αποτέλεσμα των εκλογών, την σύνθεση και την πολιτική της νέας κυβέρνησης.
Χωρίς να υποτιμούμε την σημασία των διεθνών εξελίξεων, το μέλλον της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις των Ελλήνων ψηφοφόρων και από το αν θα ζητήσουν από την νέα κυβέρνηση να συνεχίσει την παρούσα οικονομική και μεταρρυθμιστική πολιτική.
Σε αυτή την περίπτωση, οι 1.150 μονάδες μάλλον θα πάψουν να αποτελούν σημείο κορύφωσης και θα γίνουν σημείο βάσης. Σε κάθε άλλη περίπτωση, δεν μπορούμε να πούμε τίποτα από τώρα. Δύσκολο όμως να συνοδευτεί από θετική αντίδραση των επενδυτών και ανοδική κίνηση στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
