Η νέα χούντα του Νίγηρα κατηγόρησε τη Δευτέρα τη Γαλλία ότι επιδιώκει να «παρέμβει στρατιωτικά» για την αποκατάσταση του ανατραπέντος προέδρου Μοχάμεντ Μπαζούμ, καθώς η ένταση με την πρώην αποικιοκρατική δύναμη της χώρας και τους γείτονές της αυξάνεται.
Σε μια κλιμάκωση της επίδειξης ισχύος της, σήμερα Δευτέρα, η χούντα συνέλαβε τον πρόεδρο του πρώην κυβερνώντος Νιγηριανού Κόμματος για τη Δημοκρατία και τον Σοσιαλισμό Φουμακόιε Γκάντο, τον υπουργό πετρελαίου Σάνι Μαχαμάντου και τον υπουργό εξόρυξης Ουσείνι Χαντιζάτου, ανέφερε το κόμμα σε ανακοίνωσή του.
Ο πρόεδρος Μπαζούμ, ένας δυτικός σύμμαχος του οποίου η εκλογή πριν από μόλις δύο χρόνια αποτέλεσε τομή στην ταραγμένη ιστορία του Νίγηρα, ανατράπηκε στις 26 Ιουλίου από την επίλεκτη προεδρική φρουρά.
Ο επικεφαλής της φρουράς στρατηγός Αμντουραχαμάνε Τιάνι αυτοανακηρύχθηκε ηγέτης - αλλά η αξίωσή του δεν αναγνωρίστηκε διεθνώς και το δυτικοαφρικανικό μπλοκ ECOWAS του έδωσε προθεσμία μιας εβδομάδας για να επιστρέψει την εξουσία.
Την Κυριακή, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υποσχέθηκε «άμεση και ασυμβίβαστη» δράση σε περίπτωση επίθεσης εναντίον Γάλλων πολιτών ή συμφερόντων, μετά τη συγκέντρωση χιλιάδων ατόμων έξω από τη γαλλική πρεσβεία.
Κάποιοι από αυτούς προσπάθησαν να εισέλθουν στον περίβολο, αλλά διαλύθηκαν με δακρυγόνα.
Η χούντα κατηγόρησε τη Δευτέρα τη Γαλλία ότι σχεδιάζει επέμβαση.
«Αναζητώντας τρόπους και μέσα για να επέμβει στρατιωτικά στον Νίγηρα, η Γαλλία με τη συνενοχή ορισμένων Νιγηριανών, πραγματοποίησε συνάντηση με τον αρχηγό του επιτελείου της Νιγηριανής Εθνοφρουράς για να λάβει την απαραίτητη πολιτική και στρατιωτική εξουσιοδότηση», δήλωσε στην εθνική τηλεόραση.
Δεν διαψεύδει το Παρίσι
Η μοναδική αρχή την οποία η Γαλλία αναγνωρίζει ως νόμιμη στον Νίγηρα είναι εκείνη του προέδρου Μοαμέντ Μπαζούμ, ανέφερε σήμερα το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών απαντώντας σε ερώτηση αν έχει λάβει εξουσιοδότηση από τον Νίγηρα να διενεργήσει πλήγματα για να απελευθερώσει τον αποπεμφθέντα ηγέτη.
Η στρατιωτική χούντα που κατέλαβε την εξουσία στον Νίγηρα την περασμένη εβδομάδα δήλωσε σήμερα πως η ανατραπείσα κυβέρνηση εξουσιοδότησε τη Γαλλία να διενεργήσει πλήγματα στο προεδρικό μέγαρο για να προσπαθήσει να απελευθερώσει τον Μπαζούμ.
«Η προτεραιότητά μας είναι η ασφάλεια των πολιτών και των εγκαταστάσεών μας, που δεν μπορούν να στοχοποιούνται από βία, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», προσθέτει το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών σε δήλωση που δόθηκε στο Reuters.
Δεν επιβεβαίωσε ούτε αρνήθηκε αν έχει λάβει εξουσιοδότηση να διενεργήσει πλήγματα στον Νίγηρα.
Την Κυριακή, η Οικονομική Κοινότητα Δυτικοαφρικανικών Κρατών (ECOWAS) απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση.
Το μπλοκ απαίτησε την επιστροφή του Μπαζούμ στην εξουσία εντός μιας εβδομάδας, διαφορετικά θα λάβει "όλα τα μέτρα" για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης, τα οποία "μπορεί να περιλαμβάνουν τη χρήση βίας".
«Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για να στείλουμε ένα προειδοποιητικό μήνυμα... Ήρθε η ώρα για δράση], δήλωσε ο πρόεδρος της ECOWAS , Μπόλα Τινούμπου πρόεδρος της Νιγηρίας -- του γείτονα του Νίγηρα στα νοτιοανατολικά και της περιφερειακής υπερδύναμης.
Φιλορωσικό ντόμινο στο Σαχέλ
Η Ρωσία ζήτησε την ταχεία επιστροφή "του κράτους δικαίου" και "αυτοσυγκράτηση από όλα τα μέρη, ώστε αυτό να μην οδηγήσει σε ανθρώπινες απώλειες".
Ο Νίγηρας έγινε η τρίτη χώρα του Σαχέλ σε λιγότερο από τρία χρόνια, μετά τις γειτονικές χώρες Μάλι και Μπουρκίνα Φάσο, που κλονίζεται από στρατιωτικό πραξικόπημα.
Και στις τρεις χώρες, η εξέγερση των τζιχαντιστών επιβάρυνε τις εύθραυστες κυβερνήσεις, υποδαύλισε την οργή του στρατού και επέφερε οικονομικά πλήγματα σε μερικές από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου.
Η ανατροπή εκλεγμένων προέδρων συνοδεύτηκε από αντιγαλλικές και φιλορωσικές διαδηλώσεις.
Οι διαδηλωτές λένε ότι η Γαλλία, ο παραδοσιακός σύμμαχος της χώρας, απέτυχε να τους προστατεύσει από τους τζιχαντιστές, ενώ η Ρωσία θα ήταν ισχυρότερος σύμμαχος.
Στο Μάλι, ένα πραξικόπημα του 2020 οδήγησε σε σύγκρουση με τη Γαλλία, η οποία απέσυρε πέρυσι τα στρατεύματά της, καθώς η χούντα έφερε ρωσικούς παραστρατιωτικούς.
Η Γαλλία εγκατέλειψε επίσης την Μπουρκίνα Φάσο, αφού δύο πραξικοπήματα πέρυσι έφεραν μια χούντα που υιοθέτησε μια εθνικιστική γραμμή.
Οι αποσύρσεις ώθησαν τη Γαλλία να αναδιαμορφώσει τη δεκαετή αντιτζιχαντιστική στρατηγική της στο Σαχέλ, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές της στον Νίγηρα, όπου διαθέτει 1.500 στρατιώτες και μια σημαντική αεροπορική βάση κοντά στο Νιαμέι.
Το τελευταίο πραξικόπημα, σύμφωνα με τους πραξικοπηματίες, ήταν μια απάντηση στην "υποβάθμιση της κατάστασης ασφαλείας" που συνδέεται με τη σύγκρουση των τζιχαντιστών, καθώς και στη διαφθορά και τα οικονομικά προβλήματα.
Οι διεθνείς επικριτές έχουν εντείνει τις πιέσεις, στοχεύοντας στο εμπόριο και την αναπτυξιακή βοήθεια.
Η ECOWAS έχει αναστείλει όλες τις εμπορικές και οικονομικές συναλλαγές, ενώ η Γαλλία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες διαθέτουν περίπου χίλιους στρατιώτες στον Νίγηρα, έχουν είτε διακόψει τη στήριξη είτε απειλήσει να το πράξουν.
Η Γερμανία ανέστειλε τη Δευτέρα την οικονομική βοήθεια και την αναπτυξιακή συνεργασία, ενώ οι ανθρωπιστικές επιχειρήσεις του ΟΗΕ έχουν επίσης ανασταλεί.
Το περίκλειστο κράτος του Σαχέλ έχει βιώσει τέσσερα πραξικοπήματα από την ανεξαρτησία του από τη Γαλλία το 1960 και πολλές άλλες απόπειρες, συμπεριλαμβανομένων δύο προηγούμενων εναντίον του Μπαζούμ.
Ο 62χρονος είναι πρώην υπουργός Εσωτερικών και δεξί χέρι του πρώην προέδρου Μαχαμαντού Ισσουφού, ο οποίος παραιτήθηκε οικειοθελώς μετά από δύο θητείες.
Η παράδοσή τους τον Απρίλιο του 2021, μετά από εκλογές που κέρδισε ο Μπαζούμ σε έναν αγώνα δύο γύρων εναντίον του πρώην προέδρου Μαχαμανέ Ουσμάν, σηματοδότησε την πρώτη ειρηνική μετάβαση εξουσίας στον Νίγηρα από την ανεξαρτησία του.
Το άνυδρο κράτος κατατάσσεται συχνά στις τελευταίες θέσεις του Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, ενός δείκτη αναφοράς της ευημερίας.
Παλεύει με δύο τζιχαντιστικές εκστρατείες - η μία στα νοτιοδυτικά, που σάρωσε από το Μάλι το 2015, και η άλλη στα νοτιοανατολικά, στην οποία συμμετέχουν τζιχαντιστές από τη βορειοανατολική Νιγηρία.
