Στη δίνη του εμφυλίου έχει βυθιστεί, για μια ακόμα φορά, το Σουδάν καθώς από το Μεγάλο Σάββατο μαίνονται σφοδρές μάχες στο Χαρτούμ μεταξύ του σουδανικού στρατού και των πανίσχυρων παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF).
Ο αρχηγός του στρατού, στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ Μπουρχάν και ο επικεφαλής των RSF, αντιστράτηγος Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκαλο «Χεμεντί», ερίζουν για την εξουσία από το 2021, με τον πρώτο να είναι πρόεδρος του Στρατιωτικού Μεταβατικού Συμβουλίου του Σουδάν και τον δεύτερο να κατέχει τη θέση του αναπληρωτή προέδρου.
Αμφότεροι έχουν κατηγορηθεί για εγκλήματα πολέμου στον 20ετή πόλεμο του Νταρφούρ. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου και οι δύο έχουν στενές σχέσεις με τη Ρωσία, βοηθώντας τον Βλαντίμιρ Πούτιν να εκμεταλλευθεί τα κοιτάσματα χρυσού του Σουδάν, προκειμένου να αντεπεξέλθει στις κυρώσεις της Δύσης κατά της Μόσχας και να συνεχίζει να χρηματοδοτεί τον πόλεμό του στην Ουκρανία.
Σε αντάλλαγμα για τη συνεργασία τους, η Ρωσία παρείχε στρατιωτική και πολιτική υποστήριξη για να βοηθήσει τους δύο στρατηγούς να εμποδίσουν το κίνημα υπέρ της δημοκρατίας στο Σουδάν να ανέλθει στην εξουσία.
Ο Χεμεντί έχει στενές σχέσεις με τη διαβόητη ρωσική οργάνωση μισθοφόρων της Wagner, ενώ και ο στρατός στηρίζει την κατασκευή ρωσικής βάσης στην Ερυθρά Θάλασσα.
Η Wagner και ο χρυσός του Σουδάν
Σύμφωνα με το CNN, υπήρξαν πολλές προσπάθειες λαθρεμπορίου χρυσού από το Σουδάν προς τη Ρωσία, περίπου την ίδια εποχή που άρχισε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Όπως προκύπτει από έκθεση της αμερικανικής ΜΚΟ OCCRP για το Οργανωμένο Έγκλημα και τη Διαφθορά, η Wagner φέρεται να έχει διοχετεύσει πόρους στις δυνάμεις του καθεστώτος με αντάλλαγμα προνομιακή πρόσβαση στην προσοδοφόρα βιομηχανία εξόρυξης χρυσού της χώρας.
Σημειώνεται ότι το Σουδάν αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο παραγωγό χρυσού στην Αφρική, πίσω από τη Γκάνα και τη Νότια Αφρική.
Σύμφωνα με τους νόμους του Σουδάν, όλες οι ξένες εταιρείες εξόρυξης χρυσού υποχρεώνονται να παραχωρούν στο Χαρτούμ το 30% των μετοχών τους, έτσι ώστε η χώρα να επωφελείται από κάθε εξόρυξη.
Ωστόσο, η επιχείρηση εξόρυξης που έχει δημιουργήσει ο «πολύς» Γιεβγκένι Πριγκόζιν, το αφεντικό της Wagner και αποκαλούμενος ως «σεφ του Πούτιν», η Meroe Gold, δεν υπόκειται σε αυτούς τους κανονισμούς, όπως προκύπτει από έγγραφα που αποκάλυψε το OCCRP.
Τον Αύγουστο του 2018, ο τότε πρόεδρος του Σουδάν, Ομάρ αλ Μπασίρ, συμφώνησε με τη Μόσχα το σουδανικό κράτος να παραιτηθεί από το μερίδιό του στην εξόρυξη χρυσού από τη Meroe Gold.
Μάλιστα, δύο μήνες αργότερα, το υπουργείο Ορυκτών Πόρων του Σουδάν χορήγησε στην εταιρεία του Πριγκόζιν πρόσθετες άδειες εξόρυξης σε τρεις πλούσιες σε κοιτάσματα χρυσού περιοχές, χωρίς να διεκδικήσει το ποσοστό του 30%.
Η μητρική εταιρεία της Meroe Gold, η Μ-Invest, κατέβαλε ποσό πολλών εκατομμυρίων δολαρίων σε εταιρεία που διαχειρίζεται η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών του Σουδάν, με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε άδειες διαμονής και όπλα για το ρωσικό προσωπικό της στο Σουδάν, σύμφωνα με το OCCRP.
Συστηματική διαφθορά στο Σουδάν
Όπως προκύπτει από την έκθεση του OCCRP, η ειδική μεταχείριση της Meroe Gold από το Σουδάν φαίνεται να αποτελεί αντάλλαγμα για τα όπλα που εισήγαγε το Χαρτούμ από τη Ρωσία.
Κατά την ίδια έκθεση, το καθεστώς του Σουδάν, μέσω μιας ιδιωτικής εταιρείας, που ελέγχεται όπως προαναφέρθηκε από τις σουναδικές μυστικές υπηρεσίες, παρέδωσε όπλα στη Wagner.
«Η συμφωνία που υπογράφτηκε από το στρατιωτικό καθεστώς του Σουδάν μετά την απομάκρυνση του Μπασίρ το 2019, είναι προβληματική, επειδή ο στρατός είναι γνωστός για τη "βαθιά και συστηματική διαφθορά του", καθώς και για το ότι αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην αγορά παράνομων όπλων», όπως δήλωσε ο Άντριου Φάινσταϊν, που ειδικεύεται στη διερεύνηση της διαφθοράς και μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Σύμφωνα με την Καντίγια Σαρίφ του OCCRP, η συμφωνία αυτή «επέτρεψε σε μια εγκληματική εταιρεία να ανταμείψει έναν εγκληματικό στρατό. Αυτού του είδους τα έξοδα δεν μπορούν ποτέ να αποπληρωθούν». Όπως υπογράμμισε, η Wagner φέρεται να πλήρωσε το ποσό των 100.000 δολαρίων το μήνα για να προμηθευτεί από τον σουδανικό στρατό, τεθωρακισμένα άρματα μάχης, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και όπλα μεγάλου διαμετρήματος, καθώς και να χρησιμοποιεί σουδανικές αεροπορικές βάσεις.
Το διεθνές δίκαιο ορίζει ότι μια κυβέρνηση δεν μπορεί να πωλεί, να παραδίδει ή να μεταφέρει όπλα σε τρίτους.
Κυρώσεις από τις ΗΠΑ
Σημειώνεται ότι τον Ιούλιο του 2020 το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο Σουδάν, το Χονγκ Κονγκ και την Ταϊλάνδη. Μεταξύ αυτών των εταιρειών ήταν και οι Meroe Gold και Μ-Ιnvest, για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του Σουδάν και για παρέμβαση στις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.
Μέσω της Wagner και της σχέσης της με τον Μπασίρ, η Ρωσία ενεπλάκη επίσης στους τομείς του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και της γεωργίας του Σουδάν, σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές.
«Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν και το δίκτυό του εκμεταλλεύονται τους φυσικούς πόρους του Σουδάν για προσωπικό όφελος και εξαπλώνουν την επιρροή τους σε όλο τον κόσμο», είχε δηλώσει ο τότε ΥΠΟΙΚ των ΗΠΑ, Στίβεν Μνούτσιν.
Διαβάστε επίσης:
Βασικό μέλημα η ασφάλεια των Ελλήνων στο Σουδάν
Σουδάν: Ο πρόεδρος της Αφρικανικής Ένωσης αναλαμβάνει να μεσολαβήσει για κατάπαυση του πυρός
