Το κράτος πληρώνει μεγάλα ποσά για να αποζημιώνει πολίτες κι επιχειρήσεις από καταστροφές περιουσιών και, κάποτε, ανθρώπινων ζωών. Που σημαίνει ότι αναγνωρίζει την ευθύνη του είτε επειδή δεν καταφέρνει να προλάβει την καταστροφή, είτε γιατί δεν κατορθώνει να περιορίσει τις ζημιές. Όμως, εδώ και πάμπολλα χρόνια, κάθε πιθανότητα καταστροφής έχει το αντίδοτό της: την ευκαιρία να προλάβουμε τον κίνδυνο, να διορθώσουμε τις ζημιές, να ανακτήσουμε τις περιουσίες, να συνεχίσουμε τις ζωές μας. Όλα ασφαλίζονται. Όσο πιο οργανωμένη, παραγωγική και προοδευτική είναι μια κοινωνία, τόσο καλύτερα ασφαλίζεται. Είναι λοιπόν προσβλητικό ότι η Ελλάδα παραμένει ανασφάλιστη και γι αυτό ανασφαλής.
Το θλιβερό ραντεβού με τις πυρκαγιές, ιδίως τις δασικές και τις περιαστικές επέστρεψε και εφέτος στην ίδια πάντοτε καταθλιπτική ατμόσφαιρα. Το ίδιο και οι γνωστές δικαιολογίες. Τα χόρτα που δεν καθαρίζονται ούτε από δημάρχους ούτε από οικοπεδούχους, οι δίοδοι και οι ζώνες που δεν ανοίγει η δασική, τα εναέρια που δεν τα βλέπουμε όταν άνω σχώμεν το βλέμμα μας, οι πυροσβέστες που δεν εμφανίζονται σαν το τζίνι δίπλα μας.
Μόνη διαφορά η κατάθεση στη Βουλή της ρύθμισης που θα επιτρέπει στο υπουργείο Οικονομικών να αφαιρεί το 1/10 της ετήσιας οφειλής ΕΝΦΙΑ σε όσους αγοράζουν ασφαλιστήρια για «σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα και στοιχεία της φύσης». Το πάλευαν χρόνια όσοι ασφαλιστές και ασφαλιστικές εταιρείες αντιλαμβάνονται τη δουλειά τους ως χρήσιμο λειτούργημα και υπηρεσία. Το υποσχέθηκε προεκλογικά ο Μητσοτάκης και τώρα προχωρά. Ένα πρώτο, μικρό, βήμα, όταν συγκριθεί με όσα θα έπρεπε να ισχύουν, αλλά πάντως μεγάλο βήμα προόδου για τη χώρα. Ότι το βήμα είναι σωστό «αποδεικνύεται» από την αντίθεση των δήθεν προοδευτικών, που δεν θέλουν, σε αντίθεση με όσα ισχύoυν σε όλα τα προοδευμένα κράτη, τη συμμετοχή ιδιωτικών εταιρειών στα κοινά πράγματα.
Αν είχαμε μακρά εμπειρία ασφάλισης οι κίνδυνοι θα ήσαν ήδη λιγότεροι. Για έναν απλό λόγο: για να ασφαλιστεί κάτι, πρέπει να γίνουν δύο ενέργειες. Η πρώτη, αναμενόμενη, να εκτιμηθεί η αξία του, ώστε να γνωρίζει η μεσολαβούσα ασφαλιστική εταιρεία τι θα χρειαστεί να πληρώσει αν πραγματοποιηθεί ο κίνδυνος. Η δεύτερη, πιο άγνωστη, είναι ότι οι ασφαλιστικές θέτουν προϋποθέσεις για να συνάψουν συμβόλαιο.
Αν λοιπόν η ασφάλιση γίνει υποχρεωτική για τα πάντα και για όλους, υποχρεωτικά θα ελέγξουμε τα πάντα ώστε να περιορίσουμε την επικινδυνότητα. Που σημαίνει ότι θα ζητηθούν και τελικά θα γίνουν όσες επενδύσεις ασφαλείας κρίνονται απαραίτητες. Δείτε πόσο θετικά εξελίχθηκε το ζήτημα της ασφάλειας με τα αυτοκίνητα, τα μηχανήματα, τις παραγωγικές εργασίες που έχουν, ήδη εδώ και πολλά χρόνια, ενταχθεί σε καθεστώς υποχρεωτικής ασφάλισης.
Το κράτος πρέπει να δώσει το παράδειγμα. Να ασφαλιστεί πρώτα το ίδιο, επειδή, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν ξοδεύει πρακτικά τίποτε για την ασφάλεια της περιουσίας που διαχειρίζεται και, ακόμη χειρότερα, για τις πιθανότητες να πληρώσει αποζημιώσεις για τους κινδύνους που αναπόδραστα θα πραγματοποιηθούν. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί δεν έχει καμία συγκεκριμένη υποχρέωση αποζημίωσης. Τα ποσά των αποζημιώσεων προσαρμόζονται ανάλογα με τη δημοσιότητα, την πολιτικά ευαίσθητη στιγμή της διακυβέρνησης και, τελικά, τις δημοσιονομικές δυνατότητες. Σπανίως αντιστοιχούν στις πραγματικές ζημιές. Τα υπόλοιπα τα βάζουν οι πολίτες.
Αν το κράτος ήταν υποχρεωμένο να πληρώνει συγκεκριμένα ποσά για κάθε ζημιά του πολίτη, τότε θα έπρεπε να γράφει τη σχετική πρόβλεψη στον προϋπολογισμό. Αν οι ζημιές μεγαλώνουν συνεχώς, που σημαίνει ότι οι πρόνοιες για μείωση των κινδύνων δεν είναι επαρκείς ή δεν αντιστοιχούν σε ρεαλιστικές προβλέψεις, όπως αυτές που γίνονται πλέον ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής, τότε το δημοσιονομικό άνοιγμα θα έκανε τους πολιτικούς να δουν πιο σοβαρά την κατάσταση.
Θα υποχρέωνε τελικά την πολιτεία να υποχρεώσει, με τη σειρά της, πολίτες κι επιχειρήσεις να ασφαλίσουν τα πάντα όλα. Από το κονδύλι που θα συγκεντρωθεί οι αποζημιώσεις θα είναι σίγουρες και ρεαλιστικές ενώ θα υπάρξουν χειροπιαστά κίνητρα για τη μείωση των κινδύνων. Θα πείτε, σωστά, πως όλα τούτα ενέχουν κάποιο αρχικο κόστος για τον καθένα χωριστά. Αν όμως οι ανασφάλιστοι δεν δικαιούνται άλλων κρατικών αποζημιώσεων η κατάσταση θα είναι δικαιότεροι. Σκεφτείτε άλλωστε πόσο μικρότερο θα είναι το πρόσθετο κόστος όταν συγκριθεί με όσα πληρώνουν για τις απανωτές καταστροφές όσοι πληρώνουν ευσυνείδητα τους φόρους μας.
