Στα σχεδόν 80 χρόνια από την ίδρυσή του, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) έχει δανείσει 700 δισ. δολάρια σε 150 χώρες. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Economist, το Ταμείο βρίσκεται πλέον αντιμέτωπο με μια «εφιαλτική κρίση ταυτότητας», καθώς προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στην εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ που διεξάγεται στην Ουάσινγκτον, καθώς όλοι - συμπεριλαμβανομένων των χωρών που διαπραγματεύονται και ψηφίζουν για τη διακυβέρνηση του Ταμείου, των πιστωτών που δανείζουν τις χώρες που διασώζει και του προσωπικού του – φαίνονται αβέβαιοι για το μέλλον του.
Πριν από τρία χρόνια, το ΔΝΤ ήταν έτοιμο να οργανώσει μια μεγάλη πολιτική απάντηση στην κρίση της Covid-19, αυξάνοντας κατά 185 δισ. δολάρια το ποσό που μπορούσε να αντλήσει από τις κεντρικές τράπεζες για να δανείσει τις προβληματικές οικονομίες. Το ποσό αυτό γρήγορα αυξήθηκε, μετά και τις δεσμεύσεις των πλουσίων χωρών του Ταμείου, στα 482 δισ. Δολάρια. Παράλληλα, το Ταμείο μεσολάβησε για τη συμφωνία στη Σύνοδο των G20, προκειμένου να «παγώσουν» οι πληρωμές τόκων για τις φτωχές χώρες. Εξάλλου μοίρασε 650 δισ. δολάρια σε «Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα» (Special Drawing Rights – SDR), το δικό του οιονεί νόμισμα που συνιστά ένα καλάθι στις κεντρικές τράπεζες, προκειμένου να δανείσουν σε φτωχότερες χώρες.
Εν μέσω της σοβαρότερης κρίσης χρέους από τη δεκαετία του 1980, όμως, οι προσπάθειες του ΔΝΤ ήταν ποικιλοτρόπως περιορισμένες, διστακτικές ή άσχετες. Σχεδόν 1 τρισ. δολάρια έχουν διοχετευθεί στο Ταμείο από τότε που άρχισε να εξαπλώνεται η Covid-19, αλλά το δανειακό του χαρτοφυλάκιο αυξήθηκε μόνο κατά 51 δισ. δολάρια. Το ταμείο έχει καταφέρει να εγκρίνει μόλις 2 δισ. δολάρια, ή το 5% των κεφαλαίων που συγκέντρωσε για νέες δανειοδοτικές διευκολύνσεις, για την αντιμετώπιση των πάντων, από την κλιματική αλλαγή έως τις ελλείψεις τροφίμων, και ακόμη και αυτά τα χρήματα δεν έχουν ακόμη βγει από τους λογαριασμούς του. Οι φτωχές χώρες πάλεψαν να αντιμετωπίσουν την πανδημία, την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την άνοδο των επιτοκίων όντας κατά κύριο λόγο ολομόναχες.
Οι τρεις παράγοντες αδυναμίας του ΔΝΤ
Τρεις παράγοντες εξηγούν την αδυναμία του ΔΝΤ:
- Πρώτον, η αδιαλλαξία των Κινέζων πιστωτών που έχουν δανείσει τις φτωχές χώρες.
- Δεύτερον, η θλιβερή κατάσταση των χωρών μεσαίου εισοδήματος που βρίσκονται σε πολυετή δυσπραγία, για τις οποίες τα δάνεια έχουν να κάνουν τόσο με τη γεωπολιτική όσο και με την οικονομία.
- Τρίτον, η αδυναμία του ΔΝΤ να εκτελέσει ένα σχέδιο, που προωθήθηκε από την ηγεσία του, για τη χρήση πόρων σε σκοπούς που είναι λιγότερο διπλωματικά αμφιλεγόμενοι, όπως τα μεγάλα δάνεια για το κλίμα και οι πολιτικές υγείας.
Διαβάστε επίσης:
Μακρόν - Φον ντερ Λάιεν στην Κίνα: Κοινό ταξίδι, διαφορετικά σχέδια
