Την κατάσταση στην τουρκική οικονομία που παίζει στα όρια μέχρι τις εκλογές αναλύει με άρθρο του ο Economist με τους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι το σύστημα είναι έτοιμο να εκραγεί.
Όπως επισημαίνει, τους τελευταίους τρεις μήνες, η κυβέρνηση αύξησε τον κατώτατο μισθό κατά 55%, υπερδιπλασίασε τη βασική σύνταξη και ψήφισε νόμο που καθιστά εκατομμύρια Τούρκους επιλέξιμους για πρόωρη συνταξιοδότηση. Ο κ. Ερντογάν ενδέχεται να ανακοινώσει περαιτέρω οικονομικά «δώρα» κατά τη διάρκεια του ιερού μήνα του Ραμαζανιού, ο οποίος άρχισε στις 23 Μαρτίου. Η καλύτερη ελπίδα του, ωστόσο, είναι ότι η οικονομία, η οποία αναπτύχθηκε κατά ένα εύρωστο 5,6% πέρυσι, κυρίως χάρη στα γελοία φθηνά δάνεια και την έξαρση της καταναλωτικής ζήτησης, θα συνεχίσει να βουίζει μέχρι τις εκλογές.
Ο κ. Ερντογάν κρατά όλους τους μοχλούς της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής στα χέρια του, αλλά τους τραβάει προς αντίθετες κατευθύνσεις. Οι μειώσεις του επιτοκίου αναφοράς, κατά περισσότερες από δέκα ποσοστιαίες μονάδες από το 2021, οδήγησαν τη λίρα σε νέα χαμηλά πέρυσι, αλλά επέτρεψαν στις εξαγωγές να φθάσουν στο ρεκόρ των 254 δισ. δολαρίων. Οι εισαγωγές ωστόσο εκτινάχθηκαν στα 364 δισ. δολάρια, επίσης νέο υψηλό. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το μέτρο του ισοζυγίου πληρωμών της Τουρκίας με τον υπόλοιπο κόσμο, διογκώθηκε στα 10 δισ. δολάρια τον Ιανουάριο.
Ωστόσο, για να αποτρέψουν την περαιτέρω πτώση της λίρας, οι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν περιορίσει τα τραπεζικά δάνεια και πωλούν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε συναλλαγματικά αποθέματα, αφήνοντας τα ταμεία της κεντρικής τράπεζας εξαντλημένα. Η λίρα, η οποία έχει χάσει το 80% της αξίας του δολαρίου της μέσα σε πέντε χρόνια, έχει πλέον σταθεροποιηθεί, αλλά μόνο εις βάρος των ίδιων των εξαγωγέων που αναμενόταν να ωφελήσει το μοντέλο του κ. Ερντογάν. Οι Τούρκοι εξαγωγείς λένε τώρα ότι το νόμισμα είναι υπερτιμημένο και συμπιέζει τα κέρδη. «Έχουν γίνει εθισμένοι στη συναλλαγματική ισοτιμία», λέει ο Σεβντέτ Ακσάι, οικονομολόγος. «Ήταν εκστασιασμένοι και τώρα διαμαρτύρονται ξανά».
Οι απλοί Τούρκοι, εν τω μεταξύ, έχουν εγκλωβιστεί στον λογαριασμό του πειράματος του κ. Ερντογάν, με τη μορφή μιας κρίσης κόστους ζωής. Εκτός από τη διαχείριση της συναλλαγματικής ισοτιμίας, η κυβέρνηση δεν έχει κάνει σχεδόν τίποτα για να συγκρατήσει την αύξηση των τιμών. Στις 23 Μαρτίου, η κεντρική τράπεζα της χώρας διατήρησε αμετάβλητο το επιτόκιο αναφοράς, στο 8,5%. Προσαρμοσμένη για τον πληθωρισμό, η πίστωση στην Τουρκία είναι φθηνότερη από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο.
Η οικονομία τρέχει με δανεικό χρόνο, λέει η Σέλβα Ντεμιράλπ του Πανεπιστημίου Koc της Κωνσταντινούπολης. «Προσπαθούν να διατηρήσουν το σημερινό σύστημα μέχρι τις εκλογές, πριν αυτό εκραγεί", λέει για τον κ. Ερντογάν και το υπουργικό του συμβούλιο. Χωρίς επιστροφή στις εργοστασιακές ρυθμίσεις, η Τουρκία μπορεί σύντομα να αντιμετωπίσει μια νέα νομισματική κρίση και μια νέα αύξηση των τιμών καταναλωτή. Το να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός θα είναι αρκετά δύσκολο για μια νέα κυβέρνηση, λέει ο Ακσάι. Για αυτήν, έχει γίνει αδύνατο».
Διαβάστε ακόμα:
O Eρντογάν προσπαθεί να σώσει την παρτίδα της οικονομίας μετά το «όχι» Σιμσέκ
