Το πρόγραμμα επιδότησης χιλιάδων στεγαστικών δανείων προκειμένου να καλυφθούν οι στεγαστικές ανάγκες νέων ανθρώπων ηλικίας έως 39 ετών, συνιστά μια μεγάλη «κρατική παρέμβαση» στο σκέλος της ζήτησης για αγορά ακινήτων. Ουσιαστικά, δημιουργεί κίνητρο για να αλλάξει χέρια ένα στοκ 10.000 ακινήτων.
Οι προθέσεις του προγράμματος λοιπόν είναι καλές: να καλυφθούν οι στεγαστικές ανάγκες νέων ανθρώπων με δόσεις στεγαστικών δανείων στις οποίες θα μπορούν να ανταπεξέλθουν οι αγοραστές. Το ερώτημα όμως που θα πρέπει να απαντηθεί από σήμερα κιόλας - ημέρα ενεργοποίησης του προγράμματος «Το σπίτι μου» στην πράξη είναι το αν θα προκαλέσει έκτακτο κύμα ανατιμήσεων στην αγορά.
Η «λογική» είναι πολύ απλή. Ο υποψήφιος πωλητής ενός ακινήτου που μέχρι και την Παρασκευή θα πωλούνταν προς 140.000 ευρώ, γιατί να μην ανεβάσει την τιμή στις 150.000 ευρώ όταν θα γνωρίζει ότι η επίπτωση από το να αυξηθεί η τιμή του ακινήτου κατά 10.000 ευρώ (άρα και το κέρδος του κατά 10.000 ευρώ) θα είναι η δόση του νέου να αυξηθεί από τα 423 ευρώ τον μήνα στα 458 ευρώ τον μήνα και αυτό λόγω της επιδότησης του επιτοκίου σε ποσοστό 75% ή ακόμη και 100% για τους τρίτεκνους και τους πολύτεκνους.
Το ερώτημα βεβαίως είναι αν υπάρχουν προς πώληση ακίνητα στη συγκεκριμένη κατηγορία. «Ναι υπάρχουν» αποδεικνύει η έρευνα των μεσιτικών γραφείων που επικαλείται και το υπουργείο Εργασίας: «Στην μεγάλη πλειονότητα των περιοχών, τόσο στο κέντρο όσο και στα προάστια αλλά και στην περιφέρεια υπάρχουν διαθέσιμα ακίνητα με αυτά τα χαρακτηριστικά (σ.σ αξίας έως 200.000 ευρώ και ηλικίας άνω των 15 ετών). Αυτό πιστοποιείται και από πρόσφατη έρευνα - με αφορμή την ανακοίνωση του προγράμματος των στεγαστικών δανείων – που πραγματοποίησε δίκτυο μεσιτικών γραφείων.
Σύμφωνα με την έρευνα αυτή τα διαθέσιμα προς πώληση σπίτια εμβαδού 75-150 τ.μ. και αξίας έως 200.000 ευρώ αποτελούν το 60% του συνόλου στο κέντρο, 74% στα δυτικά προάστια, 59% στον Πειραιά, 19% στα νότια, 5% στα βόρεια και 38% στα ανατολικά προάστια. Επιπλέον, οι αντικειμενικές αξίες (οι οποίες αφορούν νεόδμητα ακίνητα ενώ το πρόγραμμα των στεγαστικών δανείων αφορά ακίνητα 15ετίας, οι αξίες των οποίων είναι προφανώς χαμηλότερες σε σχέση με τα νεόδμητα) ενδεικτικά στην Αγία Παρασκευή κυμαίνονται από 1500-2050 ευρώ ανά τετραγωνικό, στο Μαρούσι 1500-2300 ευρώ, στην Πεύκη 1300-2250 ευρώ, στο 4ο Δημοτικό Διαμέρισμα Θεσσαλονίκης (Τούμπα) 1250 - 1550 ευρώ. Έτσι, η αξία των 200.000 ευρώ αντιστοιχεί σε σπίτια εμβαδού 90-150 τ.μ. στις περιοχές αυτές».
Το δεύτερο πεδίο στο οποίο θα αναπτυχθούν οι δυνάμεις της αγοράς έχει να κάνει με το ονομαστικό επιτόκιο επί του οποίου θα υπολογιστεί η επιδότηση. Ο πίνακας που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εργασίας αποτυπώνοντας τα… κοστολόγια των τραπεζών αποδεικνύει ότι σε αρκετές περιπτώσεις, τα περιθώρια κέρδους (τα λεγόμενα spreads των τραπεζών) είναι αρκετά… τσιμπημένα καθώς φτάνουν ακόμη και στο 4%. Βεβαίως, οι υποψήφιοι δανειολήπτες θα συζητήσουν με τις τράπεζες σε ποιες περιπτώσεις το περιθώριο ανεβαίνει σε αυτό το ύψος ενώ θα κάνουν και τη σχετική έρευνα αγοράς καθώς από το… κοστολόγιο του υπουργείου Εργασίας προκύπτει μεγάλο άνοιγμα της ψαλίδας: από 1% έως και 4%.
