Δεν έχει τέλος ο καλπασμός της ακρίβειας στην Τουρκία, σε τέτοιο βαθμό, που κάνει την άνοδο των τιμών στην Ευρώπη να μοιάζει «ήπια». Μόνο το τελευταίο δωδεκάμηνο, το κόστος ζωής στην Κωνσταντινούπολη, που είναι το οικονομικό - και όχι μόνο - κέντρο της χώρας, με πληθυσμό που ξεπερνά τα 16 εκατομμύρια, εκτινάχθηκε κατά 86,14%. Σε διάστημα ενός μήνα, το κόστος ζωής στη μεγαλούπολη αυξήθηκε κατά 1.225 τουρκικές λίρες. Ένα ποσό που μπορεί να αντιστοιχεί σε μόλις 59 ευρώ, αλλά οι Τούρκοι πληρώνονται σε λίρες.
Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό το τι ακριβώς έχει συμβεί στην Τουρκία, αρκεί να πούμε ότι πριν από επτά χρόνια ένα αυτοκίνητο μάρκας Volkswagen Golf είχε τιμή πώλησης κοντά στις 55.000 τουρκικές λίρες. Σήμερα, με το ίδιο ποσό μπορεί κάποιος να αγοράσει όχι αυτοκίνητο, αλλά το ακριβότερο κινητό τηλέφωνο, iPhone 14 Pro Max της Apple.
Συνολικά στην Τουρκία, οι τιμές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 50,5% φέτος και κατά 142% την τελευταία διετία, ισοπεδώνοντας τα εισοδήματα και βυθίζοντας ακόμη περισσότερο στη φτώχεια μεγάλα τμήματα του τουρκικού λαού.
Την ίδια ώρα, η τουρκική λίρα συνεχίζει να διολισθαίνει, σπάζοντας το φράγμα των 19 λιρών ανά δολάριο και γράφοντας χθες νέο ιστορικό χαμηλό. Η ισοτιμία της με το αμερικανικό νόμισμα έφτασε πλέον σε νέο υψηλό στις 19,20 λίρες/δολάριο. Σήμερα, η μία τουρκική λίρα ανταλλάσσεται ούτε για 1 σεντ του δολαρίου (0,0521 δολάρια για την ακρίβεια) όταν το 2018 και πριν τη νομισματική κρίση που ξέσπασε εξαιτίας της φυλάκισης του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον, αντιστοιχούσε περίπου σε 22 σεντς.
Χθες, δόθηκαν στη δημοσιότητα τα στοιχεία για τον πληθωρισμό. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή στην Τουρκία εμφανίστηκε καλύτερος των προσδοκιών τον Μάρτιο, με τον ετήσιο δείκτη να διαμορφώνεται στο 50,5%, έναντι 55,2% που ήταν τον Φεβρουάριο και 85,51% που ήταν το ρεκόρ 24 ετών τον περασμένο Οκτώβριο. Πρόκειται, βέβαια, για αστρονομικά νούμερα και αύξηση τιμών που δεν μπορεί να είναι διαχειρίσιμη. Πόσω μάλλον, αν αναλογιστούμε ότι η κατά 50,5% αύξηση των τελευταίων δώδεκα μηνών, έρχεται να προστεθεί στην κατά 61% αύξηση μεταξύ Μαρτίου 2021 και Μαρτίου 2022.
Συγκριτικά, στην Ελλάδα ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 5,4% τον Μάρτιο και στην Ευρωζώνη στο 6,9%, στις ΗΠΑ είναι στο 6%, στη Μ. Βρετανία παραμένει ψηλά στο 10,4%, στην προβληματική οικονομία της Αργεντινής διαμορφώνεται στο 102%, ενώ στην Ιαπωνία διατηρείται χαμηλά στο 3,3%.
Ο υπουργός Οικονομικών του Ερντογάν, Νουρεντίν Νεμπάτι, έσπευσε να δηλώσει ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα με αποφασιστικότητα, χωρίς να προκαλεί πτώση της παραγωγής και της απασχόλησης και έτσι θα καταφέρει εντέλει να μειώσει σταδιακά αλλά μόνιμα τον πληθωρισμό. Όμως την ίδια ώρα τα Ηνωμένα Έθνη κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, εκτιμώντας ότι ο μέγα σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου και των 7,8 ρίχτερ προκάλεσε ζημιές στο 20% της παραγωγής τροφίμων της Τουρκίας. Γεγονός που αναμένεται να προκαλέσει νέα κλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων το ερχόμενο καλοκαίρι.
Είναι επίσης αρνητικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι ενώ το ενεργειακό κόστος έχει υποχωρήσει σημαντικά τους τελευταίους μήνες, ο πληθωρισμός στην Τουρκία συνεχίζει να καλπάζει. Από τον Νοέμβριο του 2021 ο πληθωρισμός στην Τουρκία «τρέχει» με ρυθμό άνω του 20%, ενώ τους μήνες Αύγουστο, Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο 2022 διαμορφώθηκε πάνω από το 80%. Διαχρονικά, η Τουρκία είναι μία χώρα με υψηλό πληθωρισμό αφού ο μακροπρόθεσμος μέσος όρος υπολογίζεται κοντά στο 20%.
