Αυτό που γίνεται στον ΣΥΡΙΖΑ εδώ και μια εβδομάδα δεν το φανταζόταν κανείς, ακόμα και όσοι προέβλεπαν μια οδυνηρή διαδικασία για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας του κόμματος. Η Αριστερά αντιμετωπίζει τις ήττες της με τρόπο δραματικό, με προσωπικές αντιπαραθέσεις και ελάχιστη συζήτηση για τους λόγους της ήττας.
Η πολιτική ανάλυση και η αυτοκριτική –γιατί η αυτοκριτική είναι τελικά μια πολιτική ανάλυση των λαθών– απαιτούν έναν οργανωμένο διάλογο με αρχή, μέση και τέλος, όπου θα υπάρχει ένα πολιτικό συμπέρασμα. Και αν υπάρχει και μια δεύτερη άποψη θα καταγραφεί και αυτή. Η αυτοκριτική ουδεμία σχέση έχει με το αυτομαστίγωμα. Η αυτοκριτική ανοίγει δρόμους, το αυτομαστίγωμα ανοίγει πληγές.
Τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ ασχολούνται με προσωπικές επιθέσεις, στοχοποιώντας τους εσωκομματικούς αντιπάλους. Είναι τέτοια η οξύτητα της αντιπαράθεσης και τόσο πολωμένο το κλίμα που στο τέλος αυτής της διαδικασίας, στις 16 Σεπτεμβρίου πολύ αμφιβάλλω αν θα είναι όλοι μαζί. Οι πολιτικές διαφορές που κουκουλώνονται αφορούν τη φυσιογνωμία του κόμματος.
Θα βαδίσουν προς την Κεντροαριστερά ή θα στραφούν προς την Αριστερά; Τα μαγικά του Α. Τσίπρα τελείωσαν μαζί με τον Τσίπρα. Και τελείωσαν γιατί οδήγησαν σε διπλή εκλογική συντριβή. Η δραματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν οφείλεται στο ότι ηττήθηκε για μια ακόμα φορά. Οφείλεται στο ότι συνετρίβη. Στο ότι το όνειρο της επιστροφής στην εξουσία έσβησε κάτω από το 17,5%. Η συγκολλητική ουσία χάθηκε.
Κάποιοι υποστηρίζουν πως ηττήθηκαν γιατί έστριψαν το καράβι πολύ προς την Κεντροαριστερά, κάποιοι άλλοι γιατί δεν κατάλαβαν τι ήθελε η ελληνική κοινωνία. Η κοινωνία έδειξε την προτίμησή της και ο ΣΥΡΙΖΑ ακόμα δεν έχει καταλάβει γιατί η Νέα Δημοκρατία πήρε αυτό το 40,5%.
Αν έκαναν μια σοβαρή πολιτική συζήτηση θα κατέληγαν σε ένα συμπέρασμα τόσο για τη δική τους ήττα όσο και για τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας, για να δουν τελικά προς τα που θα πρέπει να κινηθούν και αυτοί. Είτε δεν μπορούν είτε δεν θέλουν να οργανώσουν μια τέτοια συζήτηση. Έτσι, καταλήγουν στις προσωπικές επιθέσεις, χωρίς απαραιτήτως αυτές να έχουν πάντα μια πολιτική αιτία.
Σε αυτές τις περιπτώσεις βγαίνουν απωθημένα πολλών ετών, όπως δημιουργήθηκαν μέσα στον κομματικό μικρόκοσμο. Σε αυτό το έργο η Αριστερά έχει πλούσια ιστορική πείρα.
Τουλάχιστον για δύο μήνες η χώρα δεν θα έχει αξιωματική αντιπολίτευση. Και αυτό δεν είναι κατ' ανάγκην κάτι το αρνητικό. Νομίζω πως ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως τον ξέρουμε, δεν θα λείψει σε κανένα, γιατί απλούστατα δεν έχει να προσφέρει τίποτα. Τέλος, δεν γνωρίζουμε στις 17 Σεπτεμβρίου τι σενάριο θα επικρατήσει. Δηλαδή την επομένη της εκλογής του νέου ηγέτη, θα έχουμε έναν ενιαίο ΣΥΡΙΖΑ ή αν θα εμφανιστεί η γνωστή αρρώστια της Αριστεράς, οι διασπάσεις;
Πάντως, το κλίμα που επικρατεί σήμερα δείχνει ως επικρατέστερο το δεύτερο σενάριο.
